a) Oda: İçinde oturulan, misafir ağırlanan evin en
önemliyeri.
Oda’nın kısımları;
1 .Mabeyn: Aralık, giriş yeri, hol. Ayakkabıların çıkarıldığı
yer.
2 .Sallıh: Odanın kapısının önünde sallar döşenerek yapılan,
her tarafı açık, odadan çıkılınca durulup etrafın (düğün,
halay, süksün v.b.) seyredildiği yer.
3 .Örtme: Kıpının dışındaki giriş yeri. Etrafı kapalı, kapıyı
kardan yağmurdan korur.
4 .Dolap: Odalarda duvar içinde gömülü 50×50 cm. şeker,
çay, kahve, bal konan bölüm. Aynı zamanda kıymetli evrak,
tapu, senet ve para makbuzu konan kilitli dölüm. Bir nevi
kasa.
5 .Taka: Bir ya da birden fazla duvar içinde gömülü
kapkacak konulan bölüm.
6 .Sedir: Oda içinde yerden yaklaşık 20, 30, 40, 50 cm.
yukseklikte (Resim:16) Takalar
olan, yonu taşından yapılan içine bimis doldurularak
üzeri çamur ile sıvanan oturma, yatma yeri.
7 .Ocak: Odanın bir duvarında (girişin karşısında)
zeminde duvar içine gömülü, içinde ateş yakılarak
odayı ısıtan bölüm. Ocağın sağına ve soluna
baş köşe denilir. Büyükler oturur.
b) Ev: Orta yerinde bir tandır gömülü, bazen tek başına;
ev, oda, mutfak görevi yapan genişçe yer.
Ev’in bölümleri;
1 .Yüklük: Duvarın içinde yatak yorgan konan yer.
2 .Mutfak: Yemek yapılan, kap kacak bulunan bölüm.
Çağ. Oda’nın, ev’in bir köşesinde bulunan
100x100cm. civarında, ibriği başında hazır
bulunan abdest almak, el-ayak yıkamak ve
icabında gusletmek için yapılmış olmazsa
olmayan bölüm.
c) Diğer bölümler:
1 .Hazın evi (Kiler, el yeri) Her türlü yiyeceğin bulunduğu yer.
2 .Un Anbarı: Hazın evinin bir köşesinde ailenin kalabalık oluşuna göre tahtadan yapılmış büyük
bir un anbarı olur. Harmandan kalkıldığında çavdar, buğday veya katıklı (çavdar-buğday karışımı)
değirmene götürülüp öğütülür, anbara sıkıştırılarak basılır.
Anbarın bir tarafında tabana yakın yerinde kapaklı bir deliği olur. Kapak açılır, un alınır ve tekrar
kapak kapatılır. Bu un yıl boyunca aileye yetecek miktarda olur. Şayet un senesine varmadan tükenecek olursa aile sıkıntıya düşebilir.
3 .Sındık-sandık: Yine hazın evinde gelin’in gelirken getirdiği bir sındık olur. İçinde evin hanımının; annelerimizin giyeceği çeyizlerinin yanında, sındığın bir tarafına da Bal, yağ, yumurta v.b. gibi
her zaman orta yerde durmaması gereken kıymetli gıdalar konulur. Tabiiki bu sındık kilitli olur,
anahtarı da evin hanımındadır. Gerçi yumurta evin tavuklarının yumurtası amma fazla olmadığı için aile pek yiyemez. Misafir için biriktirilir.
4 .Soğukluk: Peynir çömleklerinin, bozulacak kışlıkların konulduğu tiremin içine kazılarak elde
edilen yer. Tabanına kum konur, peynir çömleği ters çevrilir, suyunu çeker, peynir kıvamında olur.
Bozulmaz.
5 .Ahır: Büyükbaş hayvanların barındıkları yer.
5. Danalık: ahırın bir köşesinde süt emen danaların (analarını emme saatinin dışında) konulduğu,
mania ile bölünmüş 2,3 dana konan yer.
7. Koyunluk: Koyunların kaldığı yer. Koyunlar,
inden eşilen koyunluklarda kalır. Koyunluğun her
tarafında, koyunların ayakta yem yiyebilecekleri
yükseklikte musur (hatıl) lar olur. Koyunlar burada
verilen saman ve arasına karıştırılan yemleri (Arpa,
çavdar, küsbe v.b.) yerler
8. Kuzuluk: Koyunluğun bir köşesine kazılmış,
mania Bölünmüş kuzuların kaldığı kısım.
9.Samanlık: Tepesindeki bacadan dökülen samanın
depolandığı büyükçe yer, Hani “iki gönül bir
olunca samanlık seyran olur”muş ya; Ora. (Resim:18) Koyunluğun İçinde ayrıca kuzuluk
10.Saçmalık: İçine kerpiç, keven, köstü, tezek, saçma gibi yakacak konulan yer.
Saçma: Sığırların dışkısı bir yere dökülüp kurutulduktan sonra gözer ile elenilir, gözer’in üstünde
kalan kısmına saçma, altına elenen kısmına da gübür denilir. Saçma tandır, ocak ve sobada yanar.
Gübür ise; kuru tutması için ahıra hayvanların yatacakları musur’a yakın ön kısma saçılır.
11.Çardah: Avludda, üstü kapalı önü açık avluya bakan yazlık oturma yeri. Her evde bulunmaz.
12.Avlu: (Havlu) Evi ve yukarıda sayılan bölümleri içine alan çevresi normal veya yüksek duvarlarla çevrili bölüm.
13.Kuyu: Avlunun bir köşesine aşağıya doğru 5-6 m. İnildikten sonra yan tarafa 6-8,12-15m. (İhtyaca göre)eşilerek yapılan ve içine içme suyu doldurulan yer altı mahzeni.
14.Kulübe: Evi bekleyen köpeklerin kaldıkları basit barınak
EVLERDE KULLANILAN SERGİLER VE EŞYALAR
a) Evlerde:
Hasır, tabana hasır serilir üzerine de kilim serilir onun üzerine de
minder atılır. Minder, içlerine biraz yün yada yumuşak bir şeyler konulan 100×100 veya 100×200 cm. olan sergilerdir. Hasır, duvarlara da tutulur, hem güzel bir görünüm verir,hem de yaslanılır.
Şal yorgan: Dışı, köydeki tezgahlarda dokunan şaldan; 2,5×2,5 ebadında, içlerine de yün konularak köpümek suretiyle yapılır. Tandır da
ekmek piştikten sonra üzeri tandır salı ile kapatılır ve üzerine de şalyorgan atılır. Her tarafından ayaklar yorganın altına uzatılır. Sürekli ısı verir. Şal yorgan; bir de odalarda mangal’a koz ateş konulur, üzerine dört ayaklı iskembi konur ve şal yorgan örtülerek ısısından
istifade edilir.
Yatak-Döşek: Duruma göre özel dokunmuş yatak yüzünün içine yün ya da pamuk konularak yapılır. Zamanımızda da pek çok insan yün yatağı tercih etmektedir.
Yorgan: İçlerine hafif yün ya da pamuk konulur, iğne ile köpünerek yapılır. Yazlık ve kışlık olarak
kullanılır.
Seccade: Koyun yününden renk renk, desen desen dokunan,100X150 cm. ebadında olan ve üzerinde namaz kılınan bir nev’i küçük kilim.
Post: Küçükbaş hayvan derisinden yapılan, hafif tüylü olan ve üzerinde namaz kılınan seccade.
Terek: Tahtadan veya metalden ya da evin tirem duvarı eşilerek yapılan göz göz olan ve içine kapkacak konulan yer.
Kaşıklık; Tereğin yanında duvarda asılı olan ve içine kaşıkların konulduğu yer.
b) Odalarda:
Lambalık: Odanın yüksekçe bir yerine duvara tutturulmuş, üzerine gaz lambası, lüks gibi aydınlatma araçları konan yer.
Iraf-raf: Odanın duvarına, adam boyu yüksekliğe tutturulan, ters “L” şeklinde olan duvara yapışan kısmı askılık, üst kısmına da kırılabilecek eşya konulan yer.
Hasır: Hasırlar berdiden örülerek yapılır. Sedirlerin üzerine alt’a hasır serilir, üstüne ailenin maddi
gücüne göre aşağıdaki sergiler serilir.
Çapıt kilim: Parça çapıtlardan tezgahlarda dokunarak evde yapılan bir sergidir.
Kilim: Tezgahlarda yünden dokunan, çok özel ve çeşitli desenleri olan bir sergidir.
Halı: Çeşitli desenlerde yünden dokunan, yıllar boyu kullanılan ve yıllar geçtikçe de kıymeti artan, babadan oğul’a intikal eden bir sergidir. Odaların olmazsa olmazıdır.
Sedir yastığı: İçlerine berdi doldurulur, yüzleri halı ya da bezden: 40,50 x 90,100 cm. ebadında
dikdörtgen biçiminde yapılır. Sedirlerin üzerine duvara dayanılarak yaslanılır.
Köşe minderi: Yüzü bez veya halıdan olur, içine yün ya da pamuk doldurulur, köşeye konulur,
üzerine kurulup oturulur.
Gıllent : Yine içine yün veya pamuk konur,yüzleri işlemelidir.Köşeye konur,yaslanılır
Yaygı: Hümayundan yapılır. Kaneviçe ile çeşitli işlemeler işlenilerek süslenir ve aşağı ucuna da
oya yada iğne oyası takılır. Sedir yastıklarının üzerine tutulur.
Evlerimizin aydınlatılması,
Odalar ve evler,zamana göre; Mum,Bezir çırası,Gaz çırası, Gaz lambası,Lüx lambası ile aydınlatılmıştır. Şimdilerde ise; tabiî ki elektik ile..
Evlerimizde yapılan ve yenen çeşitli yemekler:
a) Yemekler
Ağız: ilk sağılan süt
Aside
Ayran
Boranı aşı
Boş mantı
Börek çorbası
Bulamaç
Bulgur çorbası
Bulgur pilavı
Cacık aşı-Yemlik aşı
Cûcük pilavı-pıtpıtı
Çiçek dolması
Çökelik
Domates Salatası
Dorak yoğurdu
Ekmek mantısı
Erişte çorbası-kesme çorba
Erişte pilavı
Etli Mantı
Gendimaşı-Keşkek
Hekir: sade yağın tortusu
Kabak aşı Kabak kızartması
Kabak dolması
Bulgur köftesi
Mercimek aşı
Mercimek çorbası
Nohut yahni
Patates dolazı
Patates aşı
Patates kızartması
Patates közlemesi
Patates piyazı
Patatesli mantı
Peynir
Peynirli börek
Soğan kavurması
Su böreği
Sütlaşı
Sütlü çorba
Şaştımaşı-menemen
Tarhana aşı
Tavada yumurta-Gaygana
Tepsi mantısı
Turşular: Domates, biber,
hıyar, karpuz, armut,
pancar, acur ve lahana
Yağda yumurta
Yoğurtlu aş-yarmaaşı
Yumurta haşlaması
b) Tatlılar:
Aside (Haside)
Aşure
Kabak tatlısı
Kayısı hoşafı
Pekmez
Sütlü – sütlaç
Tiltili-Kadayif
Üzüm ezmesi
Üzüm hoşaf
KÖYÜMÜZÜN CADDE VE SOKAKLARI
Köyümüz, Büyükşehir Belediyesi sınırları içine girdikten sonra cadde ve sokakları yeniden isimlendirilmiş bulunmaktadır. Hazırlanan “ Binalar Cetveli”ne göre;
İL ADI : KAYSERİ
İLÇE ADI : TALAS
MAHALLE ADI : YAZILI MAHALLESİ (MENGÜCEK)
Sıra
No Meydan,bulvar, cadde, sokak adı Önceki bilinen adı
1 MENGÜCEK CADDESİ TEPE, KAYSERİ YOLU
2 EMİRAĞA SOKAK İNECEKTEN MEZAR’A
3 BAHÇELİEVLER SOKAK YENİ YERLEŞİM YERLERİ
4 KÜÇÜK İMAM SOKAK HOCALAR SOKAĞI
5 HACI MUSTAFA SOKAK ORTA MAHALLE YOLU
6 OKUMUŞLAR CADDESİ SÖĞÜTLÜK-YUKARI CAMİ-KEMER’E
7 EĞİTİM SOKAK OKULA GİDEN İNCE YOL
8 HAN CADDESİ ÇAYIRIN ESKİ YOLU
9 KARAOSMANOĞLU CADDESİ DAR SOKAK – KAYA – KAYANIN UCU
10 ŞEHİT DAVUT KARATAŞ CADDESİ CAMİDEN YOKUŞA GİDEN CADDE
11 MENEKŞE SOKAK ARDIÇTAŞINA GİDEN YO